در دنیای امروزی، به ویژه در محیط‌هایی مانند محل کار، داشتن مهارت‌هایی همچون مهارت سخنرانی، مهارت ارتباط بین فردی و ارتباط موثر و موفق در کنار توانایی و تسلط فرد بر فعالیت موردنظر، به بهبود روابط و شرایط وی در آن محیط، کمک می‌کنند. همانطور که گفتیم یکی از این مهارت، به عنوان مهارت ارتباط فردی شناخته می‌شود که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است اما سوالی که برای بسیاری از افراد پیش می‌آید این است که مهارت ارتباط فردی چیست؟ مهارت‌های بین فردی شامل مجموعه‌ای از ویژگی‌های شخصی هستند که شما هنگام برقراری ارتباط با دیگران، از آن‌ها استفاده می‌کنید. این مهارت‌ها، بر اساس تجربیات شما از زندگی در جامعه و ارتباط‌های پیشین، شکل گرفته است.
مجموعه مدیران سنتر با تهیه دوره ارتباط موثر گامی اساسی و موثر در این زمینه برداشته است تا بتوانید ضمن ارتقا مهارت‌های بین فردی در جهت موثر بودن آن‌ها نیز تلاش کنید.
اهمیت مهارت ارتباط بین فردی
ارتباط با سایرین یکی از غریزی‌ترین ویژگی‌های هر انسان است و راهی برای جلوگیری از آن وجود ندارد. این موضوع اهمیت یاد گرفتن مهارت ارتباط بین فردی را پررنگ‌تر می‌کند و نشان می‌دهد که فراگیری این ارتباط در کنار تاثیر مستقیمی که بر زندگی فرد دارد، اثرات مثبت فراوانی نیز برای جامعه به همراه می‌آورد. این مهارت نه تنها برای بزرگسالان، بلکه برای کودکان نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است. شخصیت اجتماعی هر فرد از دوران کودکی شروع به شکل‌گیری می‌کند پس واضح است که مهارت ارتباط بین فردی در کودکان نیز باید دیده شود. یادگیری از این مهارت به کودکان برای شروع دوستی‌ها و روابط موثر و مثبت کمک می‌کند و راه رسیدن به آینده‌ای سالم را برای آن‌ها هموار می‌سازد. انواع مهارت‌ها ارتباط بین فردی به دو دسته تقسیم می‌شوند که شامل ارتباط کلامی و ارتباط غیرکلامی هستند.
مزایا مهارت ارتباط بین فردی
مهارت ارتباط بین فردی موثر، بهترین راه برای کمک به شما در جهت ساختن روابطی مفید است. ارتباط بین فردی یکی از مهم‌ترین ضروریات برای زندگی ایده‌آل شمرده می‌شود که تاثیرات فراوانی روی روابط فرد و همچنین زندگی شخصی وی دارد. فراگیری این مهارت، نه تنها باعث تغییر نگرش شخص می‌شود بلکه آثار فراوان دیگری نیز دارد که در وهله اول به بهبود زندگی و وضعیت سلامت جسمی و روانی فرد کمک می‌کنند و در وهله دوم، ساختن آینده‌ای سالم و مطمئن را برای جامعه تضمین خواهند کرد. از جمله این آثار می‌توان به موارد زیادی اشاره کرد مانند بروز اخلاق و رفتار مثبت نسبت به جامعه، کاهش تمایلات شخص به انجام کارهای خشونت‌آمیز و همچنین عدم علاقه نسبت به استفاده از مواد اعتیادآور، که این موارد از مهم‌ترین اثرات داشتن مهارت ارتباط بین فردی موثر هستند. همچنین در محل کار داشتن این مهارت به شما برای بهتر شدن روابط کاری، پیشرفت سریع‌تر و لذت بردن بیشتر از کار، کمک می‌کند.
چه افرادی به ارتباط بین فردی موثر نیاز دارند؟
به طور خلاصه می‌توان گفت که تمام افراد برای بهبود شرایط زندگی خود به داشتن مهارت ارتباط بین فردی احتیاج دارند. این مهارت، یک انتخاب نیست و یاد داشتن آن بخشی از ضروریات شروع زندگی اجتماعی و همچنین گسترش آن محسوب می‌شود. در نظر داشته باشید که اهمیت بیشتر این مهارت در محل کار مشخص می‌شود. هر محل کاری که در آنجا مشغول به فعالیت باشید، داشتن مهارت ارتباط بین فردی را از شما می‌طلبد. این مهارت در م محل کار همانند پلی به سوی پیشرفت بیشتر و تضمین آینده‌ی کاری شما است که با کمک آن می‌توانید به پیشرفت‌های بهتر و سریع‌تری دست یابید. داشتن مهارت ارتباط بین فردی در کودکان نیز امری ضروری است که به کودک کمک می‌کند تا شرایط سخت را بهتر تحمل کند و همچنین از همان سنین پایین بتواند دوستی‌های سالمی را شکل دهد و مهارت تصمیم‌گیری خود را بهبود بخشد.
راهکارهای ارتقا مهارت بین فردی
تقویت این مهارت به زمان زیادی نیاز دارد و همچنین فرد باید بتواند بسیاری از واکنش‌های ناخودآگاه خود را کنترل کند تا ناخواسته موجب ایجاد حس منفی برای فرد یا گروه مقابل خود نشود. موارد زیادی به بهبود مهارت ارتباط بین فردی یک شخص کمک می‌کنند که از جمله آن‌ها می‌توان به لیست زیر اشاره کرد:
1) هرگاه با شخصی در حال صحبت هستید، تمام توجه خود را معطوف طرف مقابل کنید. همچنین در مقابل سخنان وی، واکنش مناسبی نشان دهید تا شخص بداند که شما به طور فعال و با علاقه در حال گوش دادن به سخنان وی هستید. این موضوع مهم‌ترین اصل در مهارت بین فردی است که به دیگران نیز تمایل شما برای برقراری ارتباط را نشان می‌دهد.
2) منسجم سخن بگویید! به کلمات خود دقت کنید و بدانید از چه موضوعاتی حرف می‌زنید. این موضوع به مخاطب برای فهم بهتر مطالبی که شما می‌گویید کمک می‌کند و همچنین احتمال گفتن سخنانی که ممکن است ناخوشایند باشند را کاهش می‌دهد.
3) سعی کنید در هر محیطی که وارد می‌شوید، خودتان شروع‌کننده صحبت باشید. تقویت این مهارت سبب می‌شود که برای برقراری ارتباط با دیگران نیازمند به واسطه نباشید و اگر در جلسه یا محیط جدیدی هستید، احساس تنهایی یا اضطراب نکنید.
4) برای برقراری ارتباط بین فردی موثر سعی کنید که با تعریف کردن‌های بجا و مناسب، توجه فرد مقابل را جلب کنید تا در ادامه روابط خود به مشکل نخورید. همچنین از تحقیر طرف مقابل و بیان نظرات تخریب‌کننده خودداری کنید.
5) انتقاد پذیر باشید. در صورت مواجهه با نظرات منفی یا شنیدن سخنی که از نظرتان خوشایند نیست، خونسردی خود را حفظ کنید. در نظر داشته باشید که در صورت عدم کنترل عصبانیت ممکن است اتفاقاتی پیش بیایند که روابط شما را سست کنند و حتی در آینده موجب شرمندگی شما بابت رفتاری که نشان داده‌اید شوند.
6) علاوه بر رفتار خود، حواستان به دیگران نیز باشد. افرادی که خجالتی‌تر هستند را نسبت به انجام کارهای گروهی ترغیب کنید و با تشویق کردن، سبب افزایش اعتماد به نفس آن‌ها شوید. این موضوع برای خودتان هم نتایج مثبتی به بار می‌آورد که از مهم‌ترین این نتایج می‌توان به ایجاد حس خوب اشاره کرد. همچنین با بهبود مهارت ارتباط بین فردی دیگران به جامعه‌ای که خودتان نیز بخشی از آن هستید، کمک شایانی کرده‌اید.
مهارت ارتباط بین فردی، مهم‌ترین درس جهان امروز برای فراگیری
با پیشرفت روزافزون تکنولوژی برخی از افراد تصور می‌کنند که در این جهان جدید که اکثر روابط با استفاده از شبکه‌های اجتماعی مختلف شکل گرفته و پیش می‌روند، نیازی به یاد داشتن مهارت ارتباط بین فردی نیست؛ اما باید بدانید که حتی با وجود تمام امکاناتی که تکنولوژی در اختیار ما قرار داده است، باز هم برای پیشرفت در روابط خود و همچنین سلامت جسمی و روانی، نیازمند مهارتی هستیم که بتوانیم با آن، روابطی واقعی را در زندگی خود در جامعه شکل دهیم. شروع رابطه‌ای موثر و ادامه آن به صورت مفید، نیازمند تقویت مهارت ارتباط بین فردی است که ما را در جهت بهبود جهان پیرامون خود، یاری می‌نماید.
