زبان بدن معنی عبارت Body language است. با تفسیر حرکات و حالات قرارگیری اعضای بدن فرد بهخصوص حالت قرارگیری دست و پا میتوان تا حد بسیار زیادی احساسات او را متوجه شد. البته هر حرکتی معنای یکسانی ندارد و باید کمی دقت به خرج داد. در زبان بدن میتوانید احساساتی مانند استرس و اضطراب، ترس، دروغگویی، اعتماد به نفس، احترام، تواضع و صدها مورد دیگر را تا حد بسیار بالایی تشخیص دهید.
شما میتوانید با شرکت در دوره فن بیان این موارد را فرا بگیرید. علاوه براین انواع روشهای تقویت فن بیان به شما آموزش داده میشود.
اهمیت زبان بدن در دنیای امروز
امروزه دیگر تقریبا همه افراد میدانند که زبان بدن چیست. مطالعه درباره روانشناسی زبان بدن قدمت زیادی دارد. شاید بتوان گفت که دانش زبان بدن هر روز و هر لحظه در حال جدید شدن است. دانستن زبان بدن در دنیای پرسرعت امروز بسیار خوب به شمار میرود.
امروزه حتی سازندگان فناوریهای نوین بدون آنکه دقت خاصی در این زمینه داشته باشند، زبان بدن را در ساختار محصولات خود به کار میبرند. انواع مختلفی از کتاب زبان بدن در بازار نشر وجود دارد که میتوانید با مطالعه آنها علم خود را در زمینه زبان بدن بالا ببرید. در این کتابها برای فهم بیشتر مخاطب زبان بدن همراه با عکس هم توضیح داده شده است.
انواع مختلف تکنیک زبان بدن
محققان تکنیکهای زبان بدن را زیر مجموعهای از ارتباطات غیر کلامی و مکمل ارتباط کلامی در تعامل اجتماعی میدانند. فن بیان رابطه مستقیمی با زبان بدن دارد. تکنیکهای بسیاری جهت افزایش مهارت زبان بدن وجود دارد که باید به آنها توجه داشته باشید:
- حالات چهره
- تماس چشمی
- حرکات پا
- حرکات دست
- رفتارها
- قفسه سینه
- صدا
- تنفس
زبان بدن دست زیر چانه
زبان بدن دست زیر چانه به دو صورت لمس چانه و تکیه دادن به چانه است:
لمس چانه
زمانی که شما در حال صحبت با طرف مقابلتان هستید و مخاطبتان شروع به لمس چانهاش میکند، این نشان میدهد که وی نکته قابل توجهی در میان حرفهای شما شنیده که او را به فکر واداشته است. با مشاهده این حرکت باید به رفتار بعدی وی توجه کنید؛ اگر دیدید که سرش را کمی به سمت پایین خم کرده و از پایین به بالا به شما خیره شده، صحبتهای شما او را به فکر کردن بیشتر و تفکر بر روی گفتههایتان وادار کرده و در حال ارزیابی گفتههای شما است. اما اگر دیدید که سرش را کمی به سمت بالا متمایل کرده و از بالا به پایین شما را نگاه میکند، به گفتههایتان شک دارد. در این حالت لازم است که کمی توضیحات خود را واضح و شفافتر کنید تا ابهام آن برطرف شود.
تکیه دادن به چانه
در صورتی که دیدید مخاطبتان به چانه خود تکیه داده، بدانید که وی خسته و کسل شده است. لذا او برای آنکه بتواند این خستگی خود را کنترل کند، از دستهای خود برای نگه داشتن سرش استفاده میکند.
هر اندازه این خستگی عمیقتر باشد، سنگینی بیشتری بر روی دستها وارد میشود. لذا اگر در یک سخنرانی هستید و تعدادی از مخاطبان به این وضعیت در حال گوش دادن به سخنانتان هستند، نشان از این دارد که صحبتهای شما کسالتبار و خستهکننده شده است. در این صورت یا به جمعبندی بپردازید یا از حربهای برای شارژ کردن دوباره جلسه استفاده کنید.
تاثیر زبان بدن در مذاکره
زبان بدن در مذاکره مسئلهای بسیار مهم به حساب میآید که سیاستمداران باید حتما با آن آشنا باشند. هنگامی مذاکرات موفقیتآمیز خواهد بود که هر دو طرف مذاکره احساسات مثبت و خوبی از خودشان با طرف مقابل به اشتراک بگذارند. در مقابل هر چه افراد احساس منفی بیشتری از طریق ارتباط کلامی و غیر کلامی از خود نشان دهند، فضای منفی و ناخوشایندی بیشتری بر مذاکره حاکم میشود.
اگر دو طرف مذاکره احساسات منفی از یکدیگر دریافت کنند با عصبانیت و سرخوردگی رفتار میکنند و احتمال اینکه صادق نباشند، تهدید کنند یا توافق را بهم بزنند بیشتر میشود. از همینرو آگاهی از ارتباط غیر کلامی به مذاکرهکنندگان کمک میکند تا متوجه رفتار و احساسات طرف مقابلشان شوند. در صورتی که رفتار و احساسات فرد مذاکرهکننده با یکدیگر تناقض داشت و متفاوت بود، میتوان هویت فرد را از احساساتش جدا کرد.
زبان بدن دروغگو
یکی از بهترین روشهایی که در علم روانشناسی و روابط اجتماعی برای تشخیص دروغگویی فرد به کار برده میشود زبان بدن دروغگو است. اغلب افراد دروغگو معمولا حالات رفتاری خاصی را از خود نشان میدهند:
- دزدیدن نگاه
- خندههای زوری یا اجباری هنگام صحبت کردن
- پاهای بی قرار
- تغییر لحن بیان و صدا نسبت به حالت عادی
- لکنت
- پوشاندن دهان با دست
- مالیدن چشم، گوش، چانه و گردن (قسمت زیر گوش)
- دست در جیب یا دستهای مشت کرده
- کشیدن یقه لباس
زبان بدن مردان
معمولا زبان بدن مردان و زنان شبیه به هم است؛ اما تفاوتهایی با یکدیگر دارند. باید توجه داشت در مواردی که جنسیت مطرح است این موضوع میتواند مورد توجه قرار گیرد. خانمها معمولا احساساتیتر هستند. لذا زبان بدن زنان نیز میتواند موضوعی بسیار گستردهتر از زبان بدن مردان باشد. در حقیقت زبان بدن در شرایطی که شخص حالت عادی دارد نمیتواند آنچنان مستند باشد. اما هر اندازه احساسات و حالات مختلف روحی و روانی متفاوتی با شرایط عادی فرد اتفاق بیفتد رفتارها و حالات بدنی فرد میتواند نشانهای قابل مستند از درون وی باشد.
نمونههایی از موارد زبان بدن
اغلب افراد این سوال را در ذهن خود دارند که چگونه فن بیان خوبی داشته باشیم؟ باید بدانید که زبان بدن نقش بسیار پررنگی در فن بیان دارد. زبان بدن انواع مختلفی دارد اما شما میتوانید با چند نمونه از زبان برای ارتباط بهتر آشنا باشید. اگر شما کمی با زبان بدن دستها آشنا باشید به شکل خودآگاه میتوانید حرکاتی را انجام دهید و پیامهای دلخواهتان را به طرف مقابل ارسال کنید؛ به ویژه حرکاتی که باعث ایجاد پیوستگی و افزایش تاثیرگذاری بر دیگران میشوند. حتی اگر شخصی تلاش کند افکار واقعی خود را پنهان کند دستهای او حقیقت را برای شما مشخص میکنند.
دست به کمر شدن
اغلب افراد دست به کمر شدن را به طور اشتباه، غیردوستانه تلقی میکنند. ولی توجه داشته باشید که انجام این کار بدان معناست که شخص در حال حاضر آماده انجام کار است. معمولا ورزشکاران، افراد فعال و آدمهای پرکار این حرکت را انجام میدهند. گاهی اوقات این حرکت میتواند نشاندهنده تحکم و برتری باشد. برای مثال، معمولا افراد نظامی و مقامات قانونی برای نشان دادن قاطعیت و تسلط بر اوضاع این حرکت را انجام میدهند.
قرار دادن دست در جیب
دستهایی که در جیب فرو میروند نشاندهنده بی اعتمادی، تردید و بیمیلی هستند. اگر هنگام ملاقات با فردی مشاهده کردید که شخصی دستانش را در جیبهای خود فرو برده است، باید در وهله اول، علاقه و اعتماد وی را جلب کنید.
قرار دادن نوک انگشتان دو دست روی یکدیگر
در این حالت، فرد با قرار دادن انگشتان دو دست روی یکدیگر شکلی شبیه مناره درست میکند. این حرکت نشاندهنده اعتماد به نفس و اطمینان به خود است. این حرکت را معمولا بازیکنان شطرنج و وکلاء هنگام موفقیت و برنده شدن از خود نشان میدهند. البته انجام دادن بیش از اندازه این حرکت نوعی نشانه تحکم است.
زبان بدن در ایران
زبان بدن در ایران و میان ملتهای مختلف ساختار واحدی ندارد. شاید حرکتی که در یک قسمت از جهان یک معنی خاص دارد در بخشی دیگر از دنیا به طور کامل معنی متضادی را منتقل کند. به طور مثال یک حرکت دست در ایران ممکن است معنای بدی داشته باشد درحالی که در جایی دیگر معنی آن کامل مثبت بوده و فرق دارد. همچنین در ایران دو دستی دست دادن نشانه احترام زیاد است، ولی در خارج از ایران اینگونه دست دادن شاید یک توهین هم به حساب بیاید.
جالب است بدانید که زبان بدن در ایران حتی شهر به شهر هم با یکدیگر تفاوت دارد. مثلا نوع نشستن یک هموطن ترک با یک هموطن کرد فرق میکند.
قبل از تحلیل زبان بدن از شرایط مخاطب خود آگاه شوید
حتما دقت کردهاید که یک شخص زمان صحبت و ارتباط با شما بصورت غیر ارادی و ناخودآگاه یکسری حالات و رفتارهای بدنی خاصی از خود نشان میدهد. رفتار و حالاتی مانند حالت قرارگیری دستها و پاها و ارتباط چشمی نکاتی با خود دارند که با آگاهی از آنها میتوانید احساسات لحظهای مخاطب خود تشخیص دهید.
قبل از اینکه ژستهای دیگران را بر مبنای روانشناسی زبان بدن تحلیل کنید و رفتارتان را مطابق با آنها تغییر داده یا موضع خود را عوض کنید، باید سعی داشته باشید تا از شرایط طرف مقابل آگاه شوید؛ گاهی وجود یک نشانه نمیتواند مبنای تشخیص باشد. بر همین اساس شما باید چند نشانه را با هم در نظر بگیرید تا متوجه حالت حقیقی فرد شوید.