در دنیای امروز برخورداری از مهارت فن بیان و سخنوری برای همه افراد ضروری به نظر می‌رسد. فن بیان و خوب صحبت کردن در زندگی شخصی و زندگی حرفه‌ای افراد یک دارایی ارزشمند محسوب می‌شود. وقتی درست و با اعتماد به‌نفس صحبت می‌کنیم، احترام، توجه و اعتماد مخاطب را جلب می‌کنیم و می‌توانیم با او ارتباط موثری برقرار کنیم. یقیناً هیچکس سخنران متولد نمی‌شود؛ اما می‌توانید با تمرینات عملی فن بیان این مهارت را تقویت کنید. در این مقاله قرار است در کنار هم روش‌های بالا بردن فن بیان را بررسی کنیم.
اهمیت فن بیان در زندگی
صرف‌نظر از شغل و حرفه، همه افراد دوست دارند که خوب صحبت کنند و بتوانند با کلام خود توجه دیگران را به سمت خودشان جلب نمایند. از طرف دیگر ما در دنیای ارتباطات زندگی می‌کنیم و اگر نتوانیم با دیگران ارتباط موثری برقرار کنیم، شانسی برای موفقیت و زندگی ایده آل نخواهیم داشت. با این توضیحات فن بیان به این معنی است که بتوانید در هر زمان و شرایطی و با هر شخصی به درستی صحبت کنید و منظورتان را به طور شفاف بیان نمایید و یک محتوای ارزشمند در اختیار مخاطب خود قرار دهید.
اکثر مدیران و مسئولان استخدام، مهارت ارتباط شفاهی را در اولویت قرار می‌دهند. در بیشتر مشاغل به صحبت کردن در میان جمع نیاز است؛ به عنوان مثال فن بیان در بازاریابی یکی از مهمترین مهارت‌هایی است که موفقیت فرد را تضمین می‌کند.
اما بیش از نیمی از فارغ التحصیلان دانشگاهی در این زمینه توانمند نیستند. شاید برای شما سوال پیش بیاید که فن بیان چیست؟ وقتی درمورد فن بیان صحبت می‌کنیم ذهن بسیاری از مردم به سمت سخنرانی می‌رود. بعضی از افراد هم فن بیان را مترادف پرحرفی یا حاضر جوابی می‌دانند. در حالیکه فن بیان مهارتی است که فقط مخصوص افراد سخنران نیست و با پرحرفی و حاضر جوابی نیز تفاوت دارد.
چرا تقویت فن بیان لازم است؟
سخنرانی و فن بیان، مهارت‌هایی نیستند که در روزها و سال‌های اخیر مد شده باشند. بر‌خلاف تصور عامه مردم در چند سال اخیر آدم‌ها برای به کرسی نشاندن حرف‌های‌شان، خوب صحبت کردن را آموزش دیده‌اند, در حالیکه اهمیت نفوذ کلام از همان نخستین روز‌هایی که بشر به توانایی حرف زدن دست یافت، احساس شد. تقریباً هر کسی در زندگی‌اش در شرایطی قرار می‌گیرد که باید برای یک جمع یا با یک شخص مشخص، صحبت کند، بخواهد از عقایدش دفاع کند، یا اینکه لازم باشد کسی را متقاعد کند، پس بهتر است برای آن روز آماده باشیم.
روش‌های تقویت فن بیان
نفوذ کلام و توانایی متقاعد کردن دیگران، با هر موقعیت اجتماعی که داشته باشید می‌تواند در کار شما و زندگیتان یا حتی در دنیا، تغییرات بزرگی ایجاد کند. در فن بیان، اولین موردی که ضروری به نظر می‌رسد، داشتن یک صدای خوب و توانایی کنترل آن است. صحبت کردن برخی افراد آن‌قدر ناخوشایند است که پیام گفته شده را کاملاً خراب می‌کند.کیفیت لحن، حالت بیان و صدای شما قابل کنترل است و می‌تواند در انتقال پیام، نقش نهادی و اولیه را ایفا کند. برای بهبود لحن صدا و تقویت فن بیان، چند راهکار را در ادامه بررسی می‌کنیم.
۱. شمرده صحبت کردن
۲. با اعتماد به‌نفس سخن گفتن
۳. اعتقاد داشتن به آنچه می‌گویید
۴. خود‌پسند و از خود‌راضی نبودن
۵. حفاظت از صدا و ملایمت با آن
۶. توجه به طرز ایستادن یا نشستن
۷. زیر و بم صدایتان را در دست بگیرید
۸. آمادگی قبل از شروع صحبت، ضروری است.
۹. بدون آمادگی، خواندن را امتحان کنید
۱۰.تمرین و ممارست
در کنار این ده گام که برای افزایش فن بیان، تمرین می‌کنید، آرام بودن و حفظ آرامش، مهمترین و اساسی‌ترین نکته است، البته مطالعه بهترین کتاب‌های فن بیان نیز می‌تواند کارگشا باشد.
تکنیک‌های تقویت فن بیان با شمرده سخن گفتن
تسلط بر آنچه که می‌گویید و همچنین نحوه بیان آن‌ها، فاکتورهای مهمی هستند که روی ارتباطات شما تاثیر می‌گذارند. یکی از عناصر ارتباطی که اغلب نادیده گرفته می‌شود، فن بیان یا نحوه صحبت‌کردن است. وضوح کلام و کاهش سرعت صحبت کردن، از خصوصیات یک فن بیان مناسب تلقی می‌شود. شنونده باید هر کلمه‌ای را که شما به زبان می‌آورید، به‌خوبی بشنود. خیلی تند و خیلی آهسته صحبت کردن، اثربخشی صحبت‌های شما را از بین می‌برد و درک مخاطب را از چیزی که می‌گویید، کاهش می‌دهد. شمرده صحبت کردن باعث می‌شود که شما شخصی آرام و با اعتماد به نفس بالا به نظر برسید؛ همچنین به‌کار بردن جملات پیچیده، مخاطب شما را سردرگم می‌کند.
بالا بردن فن بیان با مدیریت تنفس
در هنگام صحبت، صدای شما مهمترین ابزاری است که برای ارتباط در دست دارید. یک راه ساده برای بهبود صدا، کنترل و مدیریت تنفس دیافراگمی است. تنفس دیافراگمی یا تنفس شکمی به تقویت صدا کمک می‌کند و احساس تنگی نفس ناشی از اضطراب را کمی کاهش می‌دهد. اگر به طور سطحی و از راه قفسه سینه نفس بکشید، صدای شما ضعیف‌تر و احتمالاً وحشت‌زده به نظر خواهد رسید. تنفس عمیق، صدای شما را بهبود می‌بخشد و اعتماد به نفس بیشتری پیدا می‌کنید. نوشیدن آب فراوان به بهبود کیفیت صدای شما کمک می‌کند. به جای نوشیدن قهوه، نوشابه یا نوشیدنی‌های الکلی، آب مصرف کنید تا تار‌های صوتی شما، رطوبت لازم را به‌دست بیاورند و در نتیجه صدای خود را به بهترین شکل ممکن به گوش مخاطب برسانید.
تقویت فن بیان و سخنوری با اعتقاد داشتن به آنچه می‌گویید
یکی از راه‌های بالا بردن فن بیان ایمان داشتن به گفته‌های خود است. وقتی با اشتیاق در مورد موضوعی صحبت می‌کنید، مردم تفاوت را حس می‌کنند. شما باید با موضوعی که در مورد آن صحبت می‌کنید، ارتباط برقرار کنید و آنچه را که می‌گویید باور داشته باشید. شاید این نکته کمی نامحسوس باشد؛ اما در حقیقت وقتی باور شما در متن صحبت‌تان طنین‌انداز شود، صدایتان قابل باور‌تر خواهد بود و در نتیجه متقاعد کننده به نظر خواهد رسید. این یکی از راه‌های تقویت قدرت بیان است. یکی دیگر از اجزای مهم خوب صحبت کردن اطمینان داشتن به دانش و توانایی خودتان است. داشتن اعتماد به نفس در هنگام صحبت به شما کمک می‌کند که در مخاطب نیز اعتماد ایجاد کنید. حتی زمانی که با تلفن صحبت می‌کنید، اعتماد به نفس شما روی طرف مقابل و پذیرش ایده‌هایتان توسط او تاثیر‌گذار است.
افزایش فن بیان از طریق ساده صحبت کردن
یکی از راه‌های افزایش فن بیان ساده صحبت کردن است. برای صحبت‌های از قبل برنامه‌ریزی شده، می‌توانید افکار خود را متمرکز کنید. چون زمان کافی برای نوشتن متن سخنرانی دارید.؛اما در بحث‌های بداهه، نوشتن و تمرین کردن امکان پذیر نیست. شما می‌توانید کمی قبل از شروع صحبت فکر کنید و در حد یک دقیقه افکارتان را در ذهن خود سازماندهی کنید. در مورد دیدگاه مخاطب خود به تفکر بپردازید. به این نکته تمرکز کنید که چگونه طرف مقابل شما بهتر می‌تواند صحبت‌هایتان را درک کند. به‌ویژه اگر در مورد موضوع، دانش کافی ندارد. در چنین شرایطی بهترین کار این است که تا حد امکان ساده‌تر صحبت کنید. برای سخنرانی برنامه ریزی شده، مطالب خود را مطالعه کنید تا در هنگام ارائه بدون نگاه کردن به یادداشت‌ها، مطالب را ارائه دهید و طبیعی صحبت کنید.آمادگی داشتن، اعتماد به نفس شما را بهبود می‌بخشد و به شما کمک می‌کند که در مقابل مردم احساس راحتی بیشتری داشته باشید.
افزایش فن بیان با گوش دادن سخنرانی افراد توانا
از دیگر راه‌های تقویت فن بیان این است که به صدای ضبط شده خودتان گوش دهید. صدای خودتان را در هنگام یک مکالمه عادی ضبط کنید. یا در تنهایی صحبت کرده و صدای خود را ضبط کنید. می‌توانید از یک دوست بخواهید که در حین ضبط صدا با شما صحبت کند. سپس به صدای خود گوش دهید و آن را از نظر لحن زیر و بم استفاده از کلمات و اثبات بی‌معنی وجود سایر عادت‌های ناخوشایند بررسی کنید. شناسایی مشکل، اولین قدم برای مقابله با آن محسوب می‌شود. علاوه بر آن گوش دادن صحبت‌های سخنرانان توانا، یک برنامه رادیویی یا یک پادکست که از شنیدن آن لذت می‌برید و تجزیه و تحلیل آن می‌تواند یکی از تکنیک‌های بهبود و تقویت فن بیان باشد.یک سخنران توانا، احتمالاً همه تکیه‌های کلامی را حذف کرده و می‌تواند به شما در شناسایی الگوهای موثر سخن گفتند کمک نماید.
